Uitlijnen

Onlangs zag ik een tv-reclame voorbijkomen van een of andere gezondheidskliniek, die afsloot met de woorden: 'Jij kunt ook weer beter worden.' Wat betekent dit precies, afgezien van het voor de hand liggende 'je zult gezonder zijn'? Waarom is deze zin zo overtuigend? Zoals zo vaak in advertenties wordt slim gebruik gemaakt van taal. Door het gebruik van het woordje 'ook' impliceren ze dat ze anderen al hebben beter gemaakt, dus geloof je eerder dat jij hetzelfde resultaat zou kunnen hebben.

Wat zit hierachter? Het heeft te maken met de dieptestructuur en de oppervlaktestructuur van je ervaring. In de dieptestructuur bevindt zich de gedachte die in je opkomt bij de ervaring van deze woorden. Vervolgens is de oppervlaktestructuur de taal die jij gebruikt om je gedachte uit te drukken.

Het belang van deze structuren is dat ze uitdrukking geven aan de uitlijning, de congruentie, tussen wat je denkt en wat je zegt. Waarom? Omdat de oppervlaktestructuur de mentale weergave is (in NLP noemen we deze weergave een holografie) van wat je op dat moment denkt. Jouw oppervlaktestructuur wordt daarmee de weerspiegeling van je dieptestructuur. Met deze kennis kun je gaan ontdekken wat jouw zogenaamde programmering is en hoe woorden jouw programmering beïnvloeden.

Wat kunnen we doen om congruent te zijn tussen zeggen en doen? Goed gaan letten op ons taalgebruik om onze programmering te begrijpen en desgewenst aan te passen. Laten we eens kijken naar een paar voorbeelden.

Of wanneer een klant zegt: "Dát overhemd vind ik wel mooi." Wat hij doet is aantonen dat er in zijn dieptestructuur een of meerdere overhemden zijn die hij niet mooi vindt.

Zo zei iemand me onlangs: "Je bent niet een bekend schrijver" en ik besloot om deze mededeling te wijzigen in: "Op dit moment ben ik niet een bekend schrijver." Wat ik deed met het toevoegen van "op dit moment" was het veranderen van de mentale weergave en een nieuwe mogelijkheid openen.

Ik wil je een oefening voorstellen: let met volle aandacht op de manier waarop jij je uitdrukt en hoe anderen zich uitdrukken. Wat heb je ontdekt? Staat jouw mentale structuur open voor het zien van mogelijkheden? En hoe zit dit bij anderen? Hoe kan jij je mentale weergaven veranderen?

©Joan Hoexum 2019

Geïnspireerd geraakt? Schrijf je in voor mijn nieuwsbrief en ontvang regelmatig verhalen, metaforen, tips en acties! (4x per jaar)